Większość z nas zdaje sobie sprawę z obowiązku posiadania ubezpieczenia OC komunikacyjnego. Jednak w ustawie o OC znajdziemy więcej takich polis. Przymus ubezpieczeniowy obejmuje też rolników oraz niektóre zawody. Warto zatem lepiej poznać, co określa ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych. W końcu brak znajomości prawa nie zwalnia nas z jego przestrzegania.
Potocznie określana jako ustawa o ubezpieczeniach OC, w rzeczywistości prawidłowo określona nazwa tego aktu prawnego, to Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszy Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.
Ostatnia nowelizacja przepisów miała miejsce w 2012 roku. Od tego czasu ustawa o OC, określa zasady dotyczące obowiązkowych ubezpieczeń w Polsce. Jednak nazwa aktu prawnego może być myląca. W ustawie nie ma informacji o wszystkich obowiązkowych ubezpieczeniach. Skupia się ona przede wszystkim na polisach komunikacyjnych. Ale nie dotyczy ona tylko kierowców i właścicieli pojazdów.
Ustawa o ubezpieczeniach OC wskazuje w art. 4 następujące polisy OC jako obowiązkowe:
Przez ubezpieczenie pojazdów mechanicznych należy rozumieć polisę OC m.in. na samochody, motorowery, przyczepy czy ciągniki rolnicze oraz pojazdy wolnobieżne (poza tymi używanymi przez rolnika w gospodarstwie rolnym).
W ustawie jest też wzmianka o obowiązku posiadania ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej w związku z wykonywaniem niektórych zawodów. To jakie zawody objęte są przymusem ubezpieczeniowym regulują już jednak inne ustawy. Przyjrzyjmy się po kolei najważniejszym wnioskom, które wynikają z ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych.
W omawianym dokumencie znajdziemy informacje regulujące kwestie zakupu OC samochodowego oraz warunki rezygnacji z umowy i wypłaty ewentualnego odszkodowania.
Warto wiedzieć, że w ramach ubezpieczenia OC komunikacyjnego na rynku panuje silna rywalizacja o klienta. Często głównym elementem konkurencji jest niska składka za OC. W rzeczywistości możemy zastosować różne sposoby na najtańsze ubezpieczenie samochodu.
O kwocie polisy decyduje np. liczba składek (jednorazowa opłata daje okazję na rabat), rodzaj samochodu oraz wiek kierowcy wraz z okresem bezszkodowej jazdy. Szansą na dodatkowe obniżenie kosztów OC kierowcy jest skorzystanie z innych dobrowolnych polis (np. biorąc w pakiecie ubezpieczenie AC).
Posiadacze pojazdów z ustawy o OC muszą przede wszystkim zapamiętać, że obowiązek ubezpieczenia powstaje najpóźniej w dniu rejestracji pojazdu. A jeśli pojazd nie ma podlega rejestracji to najpóźniej w dniu wprowadzenia takiego pojazdu do ruchu.
Akt prawny określa też kwotę grzywny za brak posiadania ważnego OC. W 2021 roku za brak polisy OC samochodu osobowego kara wynosi nawet 5600 zł – gdy pojazd jest nie ubezpieczony więcej niż 14 dni. Zapominalscy, którzy nie mieli polisy do 3 dni zapłacą karę 1120 zł.
W dokumencie znajdziemy też zasady obowiązkowego ubezpieczenia dla rolników. W związku z ryzykiem szkód podczas prac w gospodarstwie taki przymus jest zrozumiały.
Ustawa o OC określa kiedy rolnik musi posiadać ubezpieczenie OC i jaki jest jego zakres wraz sumą gwarancyjną oraz limitami odpowiedzialności dla ubezpieczycieli. Rolnicy muszą też pamiętać o posiadaniu polisy chroniącej budynki rolne od pożaru i innych zdarzeń losowych.
Z zapisów ustawy rolnicy powinni zapamiętać, że obowiązek posiadania OC rolnika obejmuje każdego posiadacza gospodarstwa rolnego o powierzchni powyżej 1 ha lub niezależnie od powierzchni, gdy prowadzona jest produkcja rolna stanowiąca dział specjalny.
Gdy tylko stajemy się posiadaczem gospodarstwa rolnego mamy obowiązek posiadania ważnej polisy OC. A w przypadku budynków rolnych taki przymus powstaje wraz z pokryciem budynku dachem.
Ustawa określa też kary jakie może zapłacić rolnik za brak ważnego OC (w 2021 to 280 zł brutto). Natomiast za nieubezpieczone budynki rolne to grzywna 700 zł brutto.
Ustawa z 22 maja 2003 roku niewiele mówi o ubezpieczeniach obowiązkowych poza tymi dla kierowców i rolników. W rzeczywistości inne zawody na których spoczywa duża odpowiedzialność i wymagania są również objęte przymusem ubezpieczeniowym.
W jakich zawodach obowiązkowe jest ubezpieczenie OC? To między innymi lekarze, pośrednicy finansowi, agenci ubezpieczeniowi, adwokaci czy księgowe. Dla każdej z tych profesji wymagania ubezpieczeniowe określają specjalne przepisy prawa.
Na przykład obowiązkowe OC dla biura rachunkowego i księgowych opisuje Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 18 maja 2018 roku.
Ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych opisuje podstawowe zasady funkcjonowania ubezpieczeń komunikacyjnych oraz obowiązkowych polisa dla rolników. Znajdziemy tam informacje o tym, kogo i w jakich sytuacjach dotyczy przymus ubezpieczeniowy. Poza tym omawiany akt prawny informuje o karach za brak przestrzegania obowiązku ubezpieczeniowego, reguluje mechanizm likwidacji szkód i rezygnacji z ubezpieczenia.