Co to jest niedoubezpieczenie i nadubezpieczenie

– Na niedoubezpieczeniu lub nadubezpieczeniu możemy sporo stracić. Zaniedbanie tych tematów może nas dużo kosztować, więc warto wiedzieć, co znaczą te dwa terminy, żeby zoptymalizować swoje koszty ubezpieczenia i nie narażać się na straty – radzi Iwona Konarzewska, ekspert TUZ Ubezpieczenia.

Pojęcia „niedoubezpieczenie” i „nadubezpieczenie” występują przy ubezpieczeniach komunikacyjnych oraz ubezpieczeniach mienia.

– Oba są skutkiem błędu polegającego na zaniżeniu lub zawyżeniu wartości, na przykład podczas wypełniania deklaracji do ubezpieczenia budynku lub pojazdu – tłumaczy Iwona Konarzewska, która jest specjalistą ds. produktów majątkowych w Departamencie Ubezpieczeń firmy TUZ Ubezpieczenia. – W efekcie błędu zmianie ulega zarówno wysokość ubezpieczenia, jak i wysokość składki. Konsekwencje nadubezpieczenia lub niedoubezpieczenia mogą być nie tylko kłopotliwe, ale i kosztowne.

Poniżej opisujemy, jak ich uniknąć i wyjaśniamy oba pojęcia.

W artykule znajdziesz:

• Co to niedoubezpieczenie?
• Co to nadubezpieczenie?
• Jakie są skutki niedoubezpieczenia i nadubezpieczenia?
• Niedoubezpieczenie budynku
• Niedoubezpieczenie pojazdu
• Niedoubezpieczenie i nadubezpieczenie – to warto wiedzieć

Co to jest niedoubezpieczenie?

– Z niedoubezpieczeniem stykamy się wtedy, gdy suma ubezpieczenia określona zgodnie z Ogólnymi Warunkami Ubezpieczenia (OWU) jest niższa od faktycznej wartości przedmiotu ubezpieczenia – mówi Iwona Konarzewska, specjalista ds. produktów majątkowych. Niedoubezpieczenie może dotyczyć na przykład nieruchomości lub pojazdu.

Kiedy mamy do czynienia z niedoubezpieczeniem?

– Załóżmy, że mamy w planach ubezpieczenie domu lub mieszkania – tłumaczy nasza ekspertka. – Aktualna wartość rynkowa naszego mieszkania wynosi 500 tys. zł. Przyjmijmy, że mieszkanie zostało przez nas zakupione za cenę 450 tys. zł i taką kwotę podajemy w deklaracji. Czyli 450 tys. zł to suma ubezpieczenia. W razie, gdyby doszło do zniszczenia mieszkania (np. w wyniku pożaru), to towarzystwo ubezpieczeniowe wypłaci nam należne odszkodowanie zgodnie z zapisami OWU, maksymalnie do górnej granicy odpowiedzialności, którą jest suma ubezpieczenia. W takiej sytuacji na niedoubezpieczeniu możemy stracić 50 tys. złotych.

Co to jest nadubezpieczenie?

– Z kolei wtedy, gdy suma ubezpieczenia określona zgodnie z OWU jest wyższa od faktycznej wartości przedmiotu ubezpieczenia, mamy do czynienia z nadubezpieczeniem – mówi Iwona Konarzewska.
Podobnie jak przy niedoubezpieczeniu – z nadubezpieczeniem możemy spotkać się przy ubezpieczeniu nieruchomości lub pojazdu.

– Dla przykładu: mamy ubezpieczenie mienia od kradzieży, w którym ruchomości domowe wyceniliśmy na 20 tys. zł, ale ich realna wartość  odtworzeniowa wynosi 10 tys. zł. W  przypadku kradzież z włamaniem ubezpieczyciel wypłaci nam odszkodowanie zgodnie z zapisami OWU, maksymalnie do górnej granicy odpowiedzialności, jednakże przy uwzględnieniu wartości odtworzeniowej przedmiotowego mienia – informuje Konarzewska.

Skutki niedoubezpieczenia albo nadubezpieczenia

Konsekwencją niedoubezpieczenia jest ryzyko, że w razie wystąpienia szkody odszkodowanie wypłacone od sumy ubezpieczenia nie pokryje całości strat.

– Motywacją do zaniżenia sumy ubezpieczenia zazwyczaj jest obniżenie wysokości składki. To od sumy ubezpieczenia liczona jest cena za polisę. Jak widać, taka drobna oszczędność może mieć opłakane skutki – przestrzega ekspertka TUZ Ubezpieczenia. – Tak samo dotkliwe konsekwencje mogą nas spotkać przy nadubezpieczeniu. Mimo że nasz majątek będzie ubezpieczony na wyższą kwotę niż jest wart w rzeczywistości, w razie szkody, odszkodowanie będzie liczone od realnej wartości majątku. Skutkiem nadubezpieczenia nie jest zatem lepsza ochrona, a tylko przepłacanie za składkę.

Niedoubezpieczenie budynku – czy warto?

– W przypadku polisy mieszkaniowej możemy łatwo oszacować wysokość składki – radzi specjalistka. – Do obliczeń służy nasz kalkulator ubezpieczenia domu i mieszkania. Załóżmy, że faktyczna rynkowa wartość mieszkania to 500 tys. złotych. W wariancie mini polisy szacowana cena za ubezpieczenie wynosi 297 zł na rok w TUZ Ubezpieczenia (przy braku dodatkowych zabezpieczeń).

Czy gdyby mieszkanie było niedoubezpieczone (np. zadeklarowana suma ubezpieczenia byłaby zaniżona o 50 tys. złotych), to oszczędność na składce byłaby warta ryzyka? Sprawdźmy. – Wariant mini to koszt 274 zł na rok. Oszczędzamy 23 zł, ale ryzykujemy, że w razie szkody (np. pożaru) ubezpieczenie nie pokryje całości szkody. Widać jak na dłoni, że niedoubezpieczenie budynku zupełnie się nie opłaca – przekonuje Iwona Konarzewska.

Niedoubezpieczenie pojazdu – jak uniknąć?

W przypadku ubezpieczenia AC pojazdu każda szkoda może zmniejszać dostępną sumę ubezpieczenia. Nie wszystkie TU odnawiają sumę ubezpieczenia po wypłacie odszkodowania. Może zatem dojść do niecelowego niedoubezpieczenia naszego pojazdu. Wyjściem z tego jest doubezpieczenie samochodu. W ten sposób suma ubezpieczenia nie wyczerpie się, gdyby doszło do kolejnego nieszczęśliwego wypadku.

Niedoubezpieczenie i nadubezpieczenie – o tym warto pamiętać

– Niedoubezpieczenie lub nadubezpieczenie nie mają dla nas żadnych pozytywnych skutków – twierdzi Iwona Konarzewska. Niedoubezpieczenie to ryzyko, że w razie szkody odszkodowanie nie pokryje likwidacji skutków zdarzenia. Natomiast nadubezpieczenie sprawi tylko, że będziemy przepłacać za składkę polisy.

– Ubezpieczając swój majątek w naszym interesie leży wykupienie polisy na faktyczną sumę ubezpieczenia. Niedoubezpieczenie nie przyniesie dla nas wymiernych oszczędności (ryzyko jest zbyt duże). A nadubezpieczenie nie sprawi, że nasz majątek będzie lepiej chroniony. To zawsze faktyczna wartość ubezpieczonego majątku stanowi podstawę do wypłaty ewentualnego odszkodowania – informuje ekspertka TUZ.

Co zrobić w przypadku, gdy nasz majątek zmienił wartość? – Żeby uniknąć nadubezpieczenia lub niedoubezpieczenia, najlepiej złożyć wniosek do ubezpieczyciela, w którym zadeklarujemy aktualną wartość mienia. Musimy się jednak liczyć z tym, że wysokość składki może ulec zmianie – mówi Iwona Konarzewska.