Darowizna samochodu w rodzinie – niezbędne formalności

Darowizna, czyli nieodpłatne przekazanie składnika majątku drugiej osobie, może dotyczyć samochodu osobowego, ciężarowego, motocykla albo innego pojazdu. W każdym przypadku trzeba jednak dopełnić pewnych formalności. Niezbędne będzie sporządzenie umowy darowizny, a także złożenie w urzędzie skarbowym odpowiednich oświadczeń oraz – jeśli nie ma możliwości skorzystania ze zwolnienia – opłacenie podatku od spadków i darowizn.

Jak prawidłowo przekazać darowiznę samochodu?

Sytuacje, w których dziecko użytkuje pojazd należący do rodziców, wujków czy dziadków, nie należą do rzadkości. Niemniej jednak z formalnego punktu widzenia to oni wciąż pozostają właścicielami samochodu. Chcąc przenieść prawo własności na inną osobę, można sporządzić umowę darowizny. W jej ramach darczyńca zobowiązuje się do nieodpłatnego przekazania składnika majątku obdarowanemu. Zarówno darczyńcą, jak i obdarowanym może być dowolna osoba – darowizna wcale nie musi dotyczyć członków najbliższej rodziny. Aby jednak jej przekazanie odbyło się zgodnie z prawem, należy dopełnić pewnych formalności. Pierwszą z nich jest sporządzenie umowy darowizny. Kodeks Cywilny wskazuje, iż powinna mieć ona formę aktu notarialnego, ale zwykła forma pisemna również jest dopuszczalna. Umowa musi być sporządzona w formie pisemnej, gdyż będzie trzeba ją przedstawić na przykład w urzędzie. Gdy doszło już do podpisania dokumentu, strony mają 30 dni na zgłoszenie darowizny do Wydziału Komunikacji. Należy przygotować:

• umowę darowizny,
• dowód rejestracyjny,
• dokument tożsamości,
• aktualną polisę OC,
• pozytywny wynik badania technicznego pojazdu.

Darowizna samochodu a ubezpieczenie OC

W Polsce każdy samochód, który został dopuszczony do poruszania się po drogach, musi być objęty ubezpieczeniem OC. Polisa przypisana jest do pojazdu, a nie do osoby, dlatego po otrzymaniu darowizny nie będziemy zobowiązani zmieniać ubezpieczyciela. Ubezpieczenie OC nadal jest ważne, jednak fakt przekazania darowizny należy zgłosić do towarzystwa ubezpieczeniowego w ciągu 14 dni. Ponadto TU może na nowo przeliczyć składkę, dlatego czasami zachodzi konieczność dopłaty. Trzeba też pamiętać, że po upływie okresu ochronnego polisa nie zostanie przedłużona automatycznie.

Jakie dokumenty są potrzebne do dokonania darowizny samochodu?

Najważniejszym dokumentem potwierdzającym darowiznę jest umowa. Powinna ona zawierać następujące elementy:

• datę i miejsce sporządzenia,
• datę przekazania przedmiotu darowizny,
• dane osobowe stron,
• stopień pokrewieństwa,
• dane przedmiotu umowy,
• wartość przekazywanego pojazdu.

Ponadto strony będą musiały skompletować dokumentację niezbędną do przedstawienia w Wydziale Komunikacji. To jednak nie wszystko. Darowizna objęta jest podatkiem od spadków i darowizn, dlatego fakt jej przekazania w wielu przypadkach będzie trzeba zgłosić do Urzędu Skarbowego. Czasami zachodzi również konieczność zapłaty podatku, jeśli wartość darowizny przekracza kwotę wolną. Obowiązek podatkowy powstaje po stronie obdarowanego.

Podatek od darowizny samochodu – co warto wiedzieć?

Darowizna samochodu podlega opodatkowaniu, jednak obdarowany w wielu przypadkach może skorzystać ze zwolnienia. Ustawa o podatku od spadków i darowizn wyróżnia 3 grupy obdarowanych. Do I grupy należą członkowie najbliższej rodziny, a więc:

• małżonek,
• zstępni,
• wstępni,
• rodzeństwo,
• pasierbowie,
• ojczym/macocha,
• teściowie,
• zięć/synowa.

Druga grupa obejmuje dalszych członków rodziny, a konkretnie:

• zstępnych i wstępnych rodzeństwa,
• zstępni i małżonkowie pasierbów,
• rodzeństwo rodziców,
• małżonkowie rodzeństwa małżonków,
• małżonkowie zstępnych.

W III grupie podatkowej znajdują się osoby niewymienione wyżej, a więc wszystkie pozostałe.

Darowizna samochodu w najbliższej rodzinie bez podatku

Najbliższa rodzina może skorzystać ze zwolnienia podatkowego, co oznacza, że nie zapłacą podatku od spadków i darowizn. Obejmuje ono tak zwaną grupę zerową, do której należą:

• małżonkowie,
• zstępni,
• wstępni,
• pasierbowie,
• rodzeństwo,
• ojczym/macocha.

Nie ma tutaj znaczenia kwota darowizny – ze zwolnienia będzie mógł skorzystać każdy, kto złoży w urzędzie skarbowym zgłoszenie. Termin to 6 miesięcy od przekazania darowizny. Wyjątek stanowią osoby, w przypadku których kwota darowizny nie przekroczyła 36 120 zł w ciągu 5 kolejnych lat. Jeśli obdarowany przekroczy termin ustawowy, będzie musiał zapłacić podatek na zasadach ogólnych. Niestety, nie ma możliwości przywrócenia terminu, dlatego nie warto zostawiać tego obowiązku na ostatnią chwilę.

Podatek od darowizny samochodu a dalsza rodzina

Jeśli stronami umowy darowizny są osoby, które obejmuje II i III grupa podatkowa, najczęściej wystąpi obowiązek podatkowy. Podatnicy mogą skorzystać z kwoty wolnej, która wynosi dla II grupy podatkowej 27 090 zł, a dla III – 5 733 zł. Warto jednak pamiętać, że dotyczy ona kolejnych 5 lat. Wartości darowizn otrzymane od tych samych osób sumują się, dlatego należy skrupulatnie pilnować, czy nie został przekroczony limit. Obdarowany w ciągu 30 dni musi poinformować Urząd Skarbowy o nabyciu darowizny oraz opłacić podatek. Mając na uwadze obecną wartość większości samochodów, darowizna w II, a już szczególnie w III grupie podatkowej w większości przypadków wiąże się z powstaniem obowiązku podatkowego.

Ile wynosi podatek od darowizny samochodu?

Wartość podatku od spadków i darowizn zależy od kwoty darowizny oraz stopnia pokrewieństwa stron umowy. W przypadku I grupy stawki są stosunkowo niskie, natomiast osoby należące do III grupy podatkowej, które otrzymują kosztowny samochód, muszą liczyć się z koniecznością zapłaty podatku w wysokości nawet kilku tysięcy złotych. Co istotne, podatek płaci się od nadwyżki ponad kwotę wolną. Aktualne stawki można znaleźć bezpośrednio w ustawie o podatku od spadków i darowizn.

Darowizna samochodu – jak prawidłowo przekazać pojazd?

Darowizna samochodu w rzeczywistości nie jest skomplikowana, jednak trzeba pamiętać o pewnych formalnościach. Ich niedopełnienie może narazić nas na konsekwencje prawne i finansowe. W kolejnych krokach należy więc:

• sporządzić na piśmie umowę darowizny,
• dokonać zgłoszenia darowizny u ubezpieczyciela,
• dokonać zgłoszenia darowizny w Wydziale Komunikacji,
• dokonać zgłoszenia darowizny w Urzędzie Skarbowym.

Warto sprawdzić, do kiedy samochód jest ubezpieczony. Pamiętajmy, że polisa OC nie zostanie automatycznie przedłużona, natomiast brak ciągłości ubezpieczenia naraża na niepotrzebne koszty, nie mówiąc już od braku elementarnej ochrony. Przy okazji nowy właściciel może dokupić dodatkowe pakiety, na przykład ubezpieczenie AC, NNW albo dodatkowe OC zagraniczne. Przeanalizujmy dokładnie swoje potrzeby, które mogą być różne od potrzeb poprzedniego właściciela samochodu. Prawidłowe przekazanie darowizny obejmuje także zgłoszenie u Urzędzie Gminy oraz Urzędzie Skarbowym. Co istotne, wartość samochodu podana w umowie darowizny może odbiegać od wartości rynkowej pojazdu, a to ona jest podstawą do naliczenia podatku od spadków i darowizn. Urzędnicy zwracają uwagę na kwoty zwłaszcza w przypadku, gdy znacząco odbiegają one od wartości rynkowych.