12.11.2024
Budowa budynku gospodarczego bez uzyskania odpowiedniej decyzji urzędowej może wydawać się kusząca. W końcu stawianie obiektów bez pozwolenia to mniej biurokracji i szybsza realizacja całego projektu. Tylko, czy rzeczywiście przepisy prawa budowlanego zezwalają na stawianie budynków gospodarczych bez zezwolenia? Wyjaśniamy.
Definicja budynku gospodarczego jest bardzo szeroka i obejmuje zabudowania zlokalizowane zarówno przy nieruchomościach jednorodzinnych, jak i na terenach gospodarstw rolnych. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z 12 kwietnia 2022 r., budynkiem gospodarczym nazywany jest obiekt, który służy do[1]:
Planując budowę budynku gospodarczego, warto się dowiedzieć, jakie przepisy regulują budowę takich obiektów.
[1] https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20220001225
Kwestie formalne dotyczące uzyskania pozwoleń na postawienie budynku gospodarczego regulują przepisy prawa budowlanego. Znowelizowany art. 29. [Budowy i roboty budowlane niewymagające pozwolenia na budowę][1] dopuszcza budowanie bez pozwolenia budynków gospodarczych pod warunkiem spełnienia określonych wymogów. Jakie są warunki budowy budynku gospodarczego bez pozwolenia? Otóż stawiany obiekt nie może przekroczyć dopuszczalnej powierzchni zabudowy, konstrukcja musi wpisywać się w maksymalną dozwoloną rozpiętość, a lokalizacja spełniać wymogi ustawodawcy.
Przeczytaj także: Kubatura budynku – jak obliczyć i co się do niej wlicza? Kompletny poradnik
Stawiając budynek gospodarczy bez pozwolenia, trzeba wiedzieć, jakie warunki należy spełnić, by móc rozpocząć budowę. Zgodnie z przepisami prawa budowlanego uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę nie wymaga:
Czy wymagane jest zgłoszenie budowy budynku gospodarczego?
Warto mieć świadomość, że niekiedy przy budowie bez pozwolenia trzeba spełnić wymóg zgłoszenia budowy. Otóż przepisy prawa budowlanego zezwalają na budowę budynku gospodarczego bez pozwolenia w dwóch trybach:
Czy trzeba zgłaszać budynek gospodarczy? To zależy od rodzaju wznoszonej konstrukcji. Zgodnie z aktualnymi przepisami bez decyzji o pozwoleniu na budowę oraz bez zgłoszenia można postawić:
W pozostałych przypadkach na budowę nie trzeba uzyskać pozwolenia, ale trzeba ją zgłosić. Dotyczy to m.in. większych niż 150 m2, ale nieprzekraczających 300 m2 budynków gospodarczych do celów związanych z rolnictwem.
Sprawdź również: Podatek od nieruchomości: Co musisz wiedzieć o przepisach obowiązujących w 2024 roku?
Stawiany budynek gospodarczy bez pozwolenia może mieć konstrukcję drewnianą lub murowaną. Przepisy zezwalające na wznoszenie takich obiektów bez urzędowej decyzji dotyczą nie tylko typowych budynków gospodarczych służących jako przechowalnia narzędzi, sprzętu, miejsce wykonywania prac warsztatowych itp. Prawo budowlane zalicza do budynku gospodarczego również garaże i wiaty oraz przydomowe ganki i oranżerie (ogrody zimowe). Bez oczekiwania na pozwolenie na budowę można postawić takie obiekty o powierzchni zabudowy do 35 m2. Obowiązuje tu jednak maksymalna liczba takich budynków: nie więcej niż dwa na każde 500 m2 powierzchni działki.
Dobra rada: Bez względu na wielkość i rodzaj stawianego budynku gospodarczego pamiętaj, by wykupić ubezpieczenie nieruchomości. Polisa zabezpieczy obiekt od nagłych i nieprzewidzianych zdarzeń.
Budowę jednokondygnacyjnych budynków gospodarczych i wiat o prostej konstrukcji związanych z produkcją rolną, o powierzchni do 150 m2 i rozpiętości konstrukcji nie większej niż 6 m i wysokości nie większej niż 7 m, można rozpocząć bez pozwolenia i bez zgłoszenia. Wiele osób, które nie są rolnikami, wykorzystuje ten przepis z uwagi na jego nieprecyzyjność i stawia takie budynki np. do przechowywania plonów z przydomowych ogrodów warzywnych, sadów, pasiek itp. O ile w prawie budowlanym niesprecyzowane jest pojęcie produkcji rolnej i nie ma jasnego zaznaczenia, że takie obiekty może wznosić tylko rolnik, o tyle nie można nadinterpretować przepisów.
Do wznoszenia tak dużych budynków gospodarczych bez pozwolenia uprawniony jest jedynie inwestor, który wykaże prawdziwy i jasny związek stawianego obiektu z produkcją rolną na szeroką skalę. Może to być np. budynek przeznaczony do składowania paszy dla hodowanego bydła mlecznego. W pozostałych przypadkach inwestorzy, którzy tylko pozornie są związani z rolnictwem, a wznoszą duży budynek gospodarczy bez pozwolenia i zgłoszenia, mogą zostać ukarani za samowolę budowlaną.
O stawianiu budynku gospodarczego, który jest zwolniony z wymogu uzyskania pozwolenia na budowę, ale który wymaga zgłoszenia, trzeba poinformować starostę lub prezydenta w przypadku miasta na prawach powiatu. Można to zrobić osobiście, listownie lub elektroniczne przez konto na platformie ePUAP. Zgłoszenia dokonuje się na gotowym formularzu, w którym trzeba uzupełnić niezbędne informacje m.in.
Do zgłoszenia trzeba dołączyć oświadczenie o prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. Ważnym załącznikiem są również szkice lub rysunki z usytuowaniem obiektu na działce, rzuty budynku i elewacji z wymiarami oraz z zaznaczeniem odległości od granic działki, działek sąsiednich i innych obiektów w miejscu budowy.
Budowa budynku gospodarczego na zgłoszenie musi być zgłoszona przed rozpoczęciem prac budowlanych. Urząd ma 21 dni od otrzymania zgłoszenia na wyrażenie sprzeciwu. Jeśli nie zrobi tego w terminie 3 tygodni, można rozpocząć budowę. Należy pamiętać o pilnowaniu terminów, ponieważ wcześniejsze zaczęcie robót jest traktowane jako samowola budowlana i grozi karami finansowymi. Co istotne, urząd nie wysyła pism informujących o pozytywnym rozpatrzeniu sprawy, ponieważ obowiązuje tu tzw. zasada milczącej akceptacji zgłoszenia. Oznacza to, że po upływie 21 dni od wysłania zgłoszenia, jest ono automatycznie zaakceptowane.
Budynek gospodarczy na pewno przydaje się na działce. Jednak, żeby nie złamać prawa, należy przestrzegać obowiązujących zasad jego budowy oraz w razie potrzeby dopełnić urzędowych formalności.
[1] https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/prawo-budowlane-16796118/art-29