Jak sprawdzić, czy jesteśmy ubezpieczeni?
Jak sprawdzić, czy jestem ubezpieczony? To pytanie może pojawić się w m.in. momencie, gdy chcesz skorzystać z wizyty u lekarza, refundowanej przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ). Sytuacja niejednokrotnie skłania do refleksji, jednak w wielu przypadkach wynika z niepewności czy braku przekonania. W praktyce, prawo do darmowych świadczeń ma wiele osób. Czasami jednak zdarza się, że chcesz to zweryfikować. Nie ma w tym nic dziwnego, dlatego musisz wiedzieć, jak to zrobić.
Kto posiada ubezpieczenie zdrowotne?
Warto zacząć od tego, kto w rzeczywistości posiada ubezpieczenie zdrowotne w Polsce, a tym samym jest uprawniony do korzystania ze świadczeń zdrowotnych refundowanych przez NFZ. Pierwszą grupą są obywatele do ukończenia 18. roku życia. Niepełnoletni mają prawo do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej bez względu na to, czy są ubezpieczeni, czy nie. Mimo wszystko warto zadbać o dodatkową ochronę w postaci ubezpieczenia NNW, które będzie dla Ciebie “dodatkowym parasolem ochronnym”.
Dodatkowo, wśród ubezpieczonych osób znajdują się nieco starsi, do ukończenia 26. roku życia w momencie, gdy kontynuują naukę (uczniowie lub studenci). Wynika to z ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku kobiet w okresie ciąży i połogu (do 42. dnia po porodzie). Bez względu na to, czy taka osoba posiada ubezpieczenie zdrowotne, czy nie, może korzystać z wizyt i pobytów w szpitalach refundowanych przez państwo. W tym momencie możesz jednak zastanawiać się, co z pozostałymi osobami?
Obowiązek odprowadzania składek i zgłoszenia do ubezpieczenia
W przypadku zatrudnienia na podstawie umowy o pracę czy w ramach umowy zlecenie, to pracodawca (zleceniodawca) jest zobowiązany do odprowadzania składek na ubezpieczenie zdrowotne. Ponadto ma on również obowiązek zgłosić Cię do ubezpieczenia zdrowotnego. Z kolei, gdy prowadzisz jednoosobową działalność gospodarczą, sam musisz zadbać o zapłatę składki zdrowotnej. Nawet w przypadku “Ulgi na start” jesteś zobowiązany do odprowadzania jej, bez względu na wielkość przychodów.
A co z osobami bezrobotnymi? Tutaj istnieją dwa rozwiązania. Pierwsze to zgłoszenie się do urzędu pracy i zarejestrowanie jako osoba bezrobotna. Wówczas to urząd pracy odprowadzi za Ciebie należne składki, dzięki czemu możesz korzystać ze świadczeń opieki zdrowotnej. Alternatywnie, do ubezpieczenia zdrowotnego może zgłosić Cię współmałżonek (oczywiście, jeżeli sam posiada ubezpieczenie).
Co w przypadku cudzoziemców?
Sytuacja wygląda nieco inaczej w przypadku cudzoziemców (osób nieposiadających polskiego obywatelstwa i niezamieszkujących na stałe w Polsce), którzy przyjechali do Polski np. na wakacje. Jeżeli są to obywatele państw m.in. Unii Europejskiej, wówczas mogą starać się w swoim kraju o wydanie karty EKUZ gwarantującej refundację świadczeń z przyczyn nagłych lub S2, dzięki której zostaną sfinansowane również świadczenia planowe. Taka procedura bywa jednak czasochłonna, dlatego doskonałą alternatywą może być wykupienie ubezpieczenia kosztów leczenia cudzoziemca.
Jak sprawdzane jest nasze ubezpieczenie?
Kluczowe w tym momencie jest pytanie, jak sprawdzić, czy jesteśmy ubezpieczeni? Co prawda powyżej wymieniono szeroką grupę osób, które bez problemu mogą zgłosić się do placówki medycznej. Niemniej jednak historia zna przypadki, w których nieuczciwi pracodawcy próbowali uniknąć dodatkowych opłat, i tym samym nie zgłaszali pracownika do ubezpieczenia zdrowotnego i nie odprowadzali za niego składek. W związku z tym pojawia się pytanie, jak sprawdzić, czy jesteśmy ubezpieczeni? Zanim poznasz odpowiedź na to pytanie, warto pokrótce opisać schemat działania polskiego systemu.
System eWuś a prawo do świadczeń opieki zdrowotnej
System eWuś to nazwa, która brzmi dość tajemniczo. Tak naprawdę jest to skrót od elektronicznej weryfikacji uprawnień świadczeniobiorców. Innymi słowy, rozwiązanie pozwala sprawdzić, czy wizyta danego pacjenta może być zrefundowana przez NFZ. Jak wygląda to w praktyce? Przed odbyciem wizyty czy pobytem szpitalnym pracownik danej placówki (rejestratorka, pielęgniarka czy lekarz) sprawdza Twoje prawo do korzystania ze świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych. Wystarczy do tego numer PESEL. Jeżeli przejdziesz weryfikację pozytywnie, to najczęściej przy Twoim nazwisku pojawi się kolor zielony, który potwierdzi uprawnienia. A co w momencie, gdy tak się nie stanie?
Co zrobić, gdy system zawiódł?
Postęp cyfryzacji sprawia, że za wykonywanie wielu czynności odpowiadają różnorodne systemy. Te mają jednak pewien mankament. Czasami zawodzą. W związku z tym możesz zastanawiać się, co w przypadku, gdy eWUŚ tymczasowo nie działa lub “powie” pracownikowi sprawdzającemu Twoje uprawnienia, że nie masz ubezpieczenia, podczas gdy wiesz, że to nieprawda? W takiej sytuacji możesz podpisać oświadczenie, na którym poświadczysz, że masz prawo do wizyty refundowanej w ramach NFZ lub przedstawić dokument potwierdzający ten fakt. A co w przypadku, gdy chcesz się jednak upewnić? Jak wówczas sprawdzić, czy jesteś ubezpieczony?
Jak sprawdzić, czy jesteśmy ubezpieczeni?
Istnieje kilka sposobów na to, aby sprawdzić, czy jesteśmy ubezpieczeni. Po pierwsze możesz skorzystać z Indywidualnego Konta Pacjenta. Logując się za pomocą aplikacji mobilnej lub strony internetowej wystarczy przejść do zakładki “Moje konto”, gdzie znajduje się pozycja “Twoje ubezpieczenie zdrowotne”. To właśnie z tej pozycji sprawdzisz, czy jesteś ubezpieczony. Ponadto masz możliwość weryfikacji składek i pracodawców, którzy zgłosili Cię do ubezpieczenia zdrowotnego.
Alternatywą dla powyższego rozwiązania jest sprawdzenie ubezpieczenia zdrowotnego za pośrednictwem strony Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Służy do tego platforma PUE, na której musisz wcześniej się zarejestrować (jeżeli nie masz jeszcze konta). Po wykonaniu tego kroku możesz przejść do profilu ubezpieczonego i tam w zakładce “Ubezpieczenia i płatnicy” sprawdzić, czy Twój pracodawca zgłosił Cię do ubezpieczenia oraz, czy odprowadza za Ciebie składki.
Czy sprawdzenie ubezpieczenia jest trudne?
Jak widzisz, sprawdzenie uprawnienia do korzystania ze świadczeń finansowych przez NFZ nie jest trudne. Mimo wszystko musisz pamiętać, że do wykonania opisanych czynności potrzebny będzie Ci np. profil zaufany, podpis kwalifikowany, dostęp do bankowości elektronicznej z możliwością weryfikacji Twoich danych (czyli po prostu posiadanie konta z dostępem internetowym w większości banków) lub e-dowód. Wspomniane narzędzia służą po prostu do weryfikacji i chronią przed niepożądanym uzyskaniem informacji przez osoby trzecie.
Co w przypadku braku ubezpieczenia?
Niestety, ale korzystanie ze świadczeń finansowanych przez NFZ bez ważnego ubezpieczenia może mieć dla Ciebie przykre konsekwencje finansowe. Wspomniano wcześniej, że jedną z metod potwierdzenia Twojego prawa w momencie, gdy system wykazuje brak ubezpieczenia, jest podpisanie oświadczenia. Jeżeli jednak złożysz taki podpis, a okaże się, że nie masz prawa do refundacji, wówczas będziesz musiał pokryć koszty z własnej kieszeni. Podobnie jest w każdym innym przypadku, gdy skorzystasz z tzw. wizyty na NFZ bez ważnego ubezpieczenia. W każdym przypadku lokalny oddział Narodowego Funduszu Zdrowia może wystąpić do Ciebie z żądaniem zwrotu kwoty, która została przeznaczona na Twoje leczenie.
Ważne ubezpieczenie zdrowotne sprawia, że nie musisz martwić się o koszty leczenia. Niemniej jednak różnorodne wypadki zdarzają się każdemu, a ich skutki często nie są znane w początkowej fazie. Dlatego powinieneś zadbać również o dodatkowe pakiety. W szczególności przyda się ubezpieczenie NNW, które zapewni Ci lub Twoim bliskim dodatkowe wsparcie finansowe na skutek nagłego, nieoczekiwanego wypadku w życiu codziennym.
