12.05.2025
Czy wiesz, że bez odpowiednich świateł w samochodzie grozi mandat nawet do 500 zł? To nieprawda, że używanie świateł jest obowiązkowe wyłącznie w sezonie jesienno-zimowym i w warunkach niedostatecznej widoczności. Sprawdź, co na ten temat mówią przepisy ruchu drogowego. Podpowiadamy, z jakiego oświetlenia możesz korzystać w samochodzie i w jakich okolicznościach jest to wskazane.
Oświetlenie samochodu to jeden z najważniejszych elementów wpływających na bezpieczeństwo jazdy – zarówno za dnia, jak i po zmroku. Chodzi o oświetlenie drogi dla osoby kierującej pojazdem, ale także jego widoczność dla innych użytkowników dróg. Przy ograniczonej widoczności (np. we mgle czy przy intensywnych opadach) inni kierowcy szybciej dostrzegą Twój samochód, zareagują na manewry czy zachowają odpowiedni dystans, zwalniając.
Brak lub niesprawność choćby jednego z rodzajów świateł może prowadzić do niebezpiecznych sytuacji, jak kolizja podczas wyprzedzania, cofania czy przejazdu przez skrzyżowanie.
Co ważne, za niesprawne światła w samochodzie można otrzymać mandat, a w razie wypadku – gdy fakt ten wyjdzie na jaw – ubezpieczyciel może odmówić wypłaty odszkodowania lub znacznie ją ograniczyć. Właśnie dlatego tak ważne jest regularne sprawdzanie żarówek, kloszy czy ustawienia świateł. Powinieneś dbać o ich stan tak samo, jak o opony czy poziom oleju.
W samochodzie wyróżniamy kilka rodzajów świateł, z których każde pełnią określoną funkcję. Prawidłowe korzystanie z nich realnie wpływa na bezpieczeństwo Twoje i innych uczestników ruchu. Warto wiedzieć, kiedy używać poszczególnych rodzajów świateł i nie narazić się przy tym na mandat.
Co do zasady dzielimy je na dwie grupy:
To podstawowe światła, które mają za zadanie wskazywać na obecność pojazdu na drodze. Światła postojowe należy włączyć w trakcie postoju na słabo oświetlonej jezdni albo podczas jazdy przy mocno ograniczonej widoczności. Włączają się automatycznie razem ze światłami mijania i drogowymi.
Światła pozycyjne powinny znajdować się zarówno z przodu (kolor biały), jak i z tyłu pojazdu (kolor czerwony). Z kolei pojazdy o łącznej długości przekraczającej 6 metrów należy wyposażyć w dodatkowe żarówki świateł pozycyjnych.
Są to najczęściej używane światła w jeździe na co dzień. W Polsce białe światła mijania obowiązują przez cały rok i przez całą dobę. Jedyny wyjątek stanowi sytuacja, w której samochód wyposażono w światła do jazdy dziennej (DRL), a na drodze panuje dobra widoczność. Wtedy od świtu do zmierzchu można zastąpić nimi światła mijania.
Użycie świateł mijania nie oślepia kierowców jadących z naprzeciwka – mają one oświetlać kierowcy drogę bezpośrednio przed pojazdem. Na desce rozdzielczej będą miały uniwersalny zielony symbol przedstawiający reflektor z promieniami skierowanymi na skos do ziemi.
Ten typ świateł również ma kolor biały i może być używany wyłącznie od zmierzchu do świtu. Jest również jeszcze jeden warunek – nie mogą oślepiać kierowców nadjeżdżających z naprzeciwka. Jeśli więc widzisz z daleka reflektory innego pojazdu, powinieneś wyłączyć światła długie. Są one wyjątkowo ostre i mogą powodować, że oślepiony kierowca nie będzie widział nic przed sobą. To bardzo niebezpieczna sytuacja.
Światła przeciwmgłowe nazywane są także przeciwmgielnymi i montowane są z przodu i z tyłu pojazdu. Ich rolą jest oświetlanie drogi kiedy wokół panują wyjątkowo niekorzystne warunki, a widoczność jest mocno ograniczona. Tylne światła przeciwmgielne są obowiązkowe, natomiast reflektory z przodu należą do wyposażenia dodatkowego.
W Ustawie Prawo o ruchu drogowym nie znajdziemy dokładnej informacji o tym, kiedy zachodzi obowiązek włączenia tych świateł. Wiemy jedynie, że można ich używać w następujący sposób:
Jak wyglądają kontrolki świateł przeciwmgielnych? Rozpoznasz je po zielonym reflektorze z przekreślonym strumieniem światła po prawej stronie (światła przeciwmgielne przednie) oraz reflektorze żółtym w tym samym układzie ale lustrzanym odbiciu (światła przeciwmgielne tylne).
Jak włączyć świtała przeciwmgielne? Ich włącznik znajduje się najczęściej po lewej stronie kierownicy, jednak sposób ich uruchamiania może się różnić w zależności od producenta samochodu. Czasem będzie trzeba przekręcić manetkę kierunkowskazu, a czasem opcja będzie dostępna w formie przycisku na specjalnym panelu.
Kiedy najczęściej korzysta się z takich świateł? Najczęściej gdy:
Uwaga! Należy włączać światła kierunkowe jeszcze przed rozpoczęciem wykonywania manewru! Mają one stanowić sygnał o Twoich zamiarach dla innych uczestników ruchu drogowego. Wyobraź sobie sytuację, w której na jezdni trzypasmowej kierowcy zaczynają bez uprzedzenia dowolnie zmieniać pasy, a kierujący sąsiednimi pojazdami nie mają ani chwili na reakcję.
Ponadto za brak sygnalizowania zamiaru skrętu można zostać ukaranym mandatem w wysokości 200 zł oraz 2 punktami karnymi.
Włączenie świateł awaryjnych oznacza zwykle konieczność postoju na jezdni z powodu awarii, kolizji czy innego zdarzenia. W tym sensie pełnią one taką samą funkcję co światła pozycyjne. Dzięki nim inni użytkownicy drogi wiedzą, że mogą spodziewać się obiektu w miejscu, w którym nie powinien się znajdować.
Przycisk świateł awaryjnych zwykle umieszczany jest w widocznym, łatwo dostępnym miejscu na desce rozdzielczej, Poznasz jego diodę po charakterystycznym, czerwonym trójkącie.
Światła stopu w samochodzie zapowiadają manewr hamowania. Montuje się je na tylnych światłach, a także na tylnej szybie pojazdu. Uruchamiają się samoistnie przy zatrzymywaniu pojazdu hamulcem nożnym. Światła stopu nie włączą się jednak przy korzystaniu z hamulca ręcznego ani przy tzw. hamowaniu biegami.
Różne rodzaje świateł samochodowych mogą działać z wykorzystaniem innych technologii. Najczęściej spotykane żarówki to:
Prawidłowa regulacja świateł to nie tylko kwestia komfortu jazdy. Chodzi także o bezpieczeństwo Twoje i innych kierowców. Źle ustawione reflektory mogą oślepiać nadjeżdżających z naprzeciwka, nawet jeśli nie są to światła drogowe.
Światła można wyregulować na własną rękę – specjalne pokrętło znajduje się przeważnie przy desce rozdzielczej. Równie dobrze możesz taką regulację zlecić w serwisie. Do regulacji wysokości świateł technicy wykorzystają specjalistyczne urządzenia do ustawiania wiązki zgodnie z obowiązującymi normami.
Uwaga! Źle ustawione światła to jedna częstszych przyczyn, dla których wynik badania technicznego wypada negatywnie.
Choć nowoczesne reflektory samochodowe cieszą się raczej długą żywotnością, do przepalenia czy innej awarii oświetlenia może dojść w najmniej spodziewanym momencie. Do najczęstszych przyczyn możemy zaliczyć:
Awaria świateł w samochodzie skutkuje sytuacją, w której nie możesz z nich korzystać w trakcie jazdy – może to rodzić niebezpieczne sytuacje. Jeśli więc patrol policyjny dostrzeże, że poruszasz się samochodem bez sprawnego oświetlenia – możesz otrzymać mandat w wysokości 100 zł oraz 2 punkty karne lub 300 zł i 3 punkty, jeśli awaria zastanie Cię po zmroku.
Co w takim razie zrobić, jeśli z powodu awarii nie możesz używać poszczególnych świateł? Nie powinieneś kontynuować jazdy, co w praktyce może wiele komplikować. Pomocna może okazać się wtedy polisa assistance, o którą można rozszerzyć ubezpieczenie OC pojazdu.
Zanim jednak zdecydujesz się na zakup takiej ochrony, upewnij się, że obejmie swoim zakresem sytuacje związane z elektryką samochodu, w tym awarię świateł. Jeżeli jest ona na tyle poważna, że kontynuowanie podróży byłoby niebezpiecznie, ubezpieczyciel na swój koszt może odholować auto np. do najbliższego warsztatu albo podjąć się naprawy na miejscu zdarzenia. Wszystkie szczegóły znajdziesz w OWU (Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia), które stanowią nieodłączny dodatek do każdej polisy.
Obowiązek korzystania ze świateł mijania niezależnie od pory dnia obowiązuje już od kilku lat. Z założenia takie reflektory powinny rzucać snop światła na 40 metrów przed pojazdem. Co istotne, w trakcie postoju światła mijania należy wyłączać, aby nie wprowadzać innych w błąd.
W nowszych modelach montuje się również światła do jazdy dziennej, które uruchamiają się same wraz z silnikiem. Takie reflektory są standardem, choć nie obowiązkiem. Warto wiedzieć kiedy i jakich świateł używać, aby nie narazić się na mandat i uniknąć ryzykownych sytuacji na drodze.