21.05.2025
Klimatyzacja w aucie to nie tylko wygoda w letnie dni. To element wpływający na bezpieczeństwo i komfort jazdy – także w pozostałej części roku. Za chwilę dowiesz się, jak działa układ klimatyzacji, jak o niego dbać i jakie usterki mogą się z nim wiązać. Regularny serwis klimatyzacji będzie miał znaczenie również przy wypłacie odszkodowania, gdy dojdzie do jej awarii.
Klimatyzacja samochodowa działa na zasadzie obiegu czynnika chłodzącego, który pochłania ciepło z wnętrza kabiny i odprowadza je na zewnątrz. Układ klimatyzacji składa się z kilku elementów:
Dla zachowania czystości i wydajności powietrza, system klimatyzacji współdziała także z filtrem kabinowym, który zatrzymuje pył, kurz i inne zanieczyszczenia.
Ciekawe!
Nowoczesna klimatyzacja często bywa zintegrowana z systemami automatycznej kontroli temperatury (tzw. klimatronik). Pozwala to na ustawienie warunków wewnątrz kabiny pojazdu z dużą precyzją.
Czynnik chłodzący to substancja, która krąży w układzie klimatyzacji i odpowiada za pochłanianie oraz oddawanie ciepła. Ma przede wszystkim transportować energię cieplną w obiegu – odbiera ciepło z wnętrza auta, a następnie oddaje je na zewnątrz za pośrednictwem skraplacza.
Aby to było możliwe, czynnik chłodzący musi w łatwy sposób zmieniać swój stan skupienia – ze stanu ciekłego na gazowy i odwrotnie. Ten proces może przebiegać jednak tylko w odpowiednio niskich temperaturach i pod niskim ciśnieniem.
Najczęściej stosowane czynniki chłodnicze to:
Jeśli klimatyzacja nie chłodzi, przyczyna awarii nie zawsze będzie oczywista. Najczęstszym problemem są nieszczelności układu, które prowadzą do ubytku czynnika chłodzącego. W końcu bez niego system nie jest w stanie chłodzić powietrza.
Do wycieku może dochodzić w złączach, parowniku, przewodach czy skraplaczu. Nawet niewielkie rozszczelnienie może wywoływać spadek wydajności układu klimatyzacji w aucie. Zebraliśmy także inne przyczyny, dla których klimatyzacja może nie działać prawidłowo.
Pamiętamy, że sprężarka klimatyzacji, inaczej kompresor, to serce całego układu. Jeżeli nie działa poprawnie lub pracuje nieregularnie, czynnik chłodzący nie krąży w odpowiednim rytmie i nie zachodzi wymiana ciepła.
Do awarii sprężarki może dojść przez zaniedbania konserwacyjne (brak smarowania, zużycie mechaniczne), ale też z powodu uszkodzeń mechanicznych (np. sprzęgła elektromagnetycznego).
Na układ klimatyzacji mogą wpływać np. przepalone bezpieczniki czy uszkodzone przekaźniki. Jeśli czujnik ciśnienia lub panel sterowania także nie działają właściwie – klimatyzacja może okazać się niesprawna.
Zdarza się też, że klimatyzacja działa, ale nie chłodzi. Co to oznacza? Tutaj winowajcą może być po prostu zapchany filtr kabinowy, awaria wentylatora lub zabrudzenie skraplacza.
Jest to błąd eksploatacyjny. Jeśli rzadko uruchamiamy klimatyzację, np. zimą, możemy doprowadzić do „zastania się” sprężarki i powstawania pleśni w układzie.
Regularny serwisy klimatyzacji to gwarancja jej niezawodności, lepszej wydajności i zdrowszego powietrza w kabinie. Jak często trzeba pamiętać o wizycie w zakładzie serwisowym?
Taki przegląd warto zaplanować najlepiej przed sezonem letnim. Prace obejmą wówczas:
Jeśli wyczuwasz w samochodzie nieprzyjemne zapachy albo pasażerami są alergicy, nie zwlekaj z wizytą w serwisie. Najpopularniejsze metody dezynfekcji to:
Filtr ten należy wymieniać co sezon lub częściej, jeżeli:
Niektórzy specjaliści radzą, aby filtr wymieniać co 15 tysięcy przejechanych kilometrów.
Koszt naprawy czy serwisu klimatyzacji samochodowej zależy od zakresu usług, rodzaju zastosowanego czynnika oraz lokalizacji warsztatu. Serwis w podstawowym zakresie obejmuje:
Serwis rozszerzony to dodatkowo wymiana filtra kabinowego oraz dezynfekcja układu. Standardowy zakres to przeważnie wydatek rzędu 200-300 zł. Jeśli zdecydujesz się na usługi dodatkowe zapłacisz już średnio 300-450 zł.
Na ostateczny koszt serwisu układu klimatyzacji mogą wpływać także inne dodatki, np.:
W większych miastach ceny takich usług mogą być wyższe niż w mniejszych miejscowościach.
Podstawową konserwację układu można przeprowadzić na własną rękę, ale musisz mieć świadomość ograniczeń. Do prostych i bezpiecznych czynności, które może wykonać kierowca, należy wymiana filtra kabinowego. Nie potrzeba do tego specjalistycznych narzędzi – wystarczy znać lokalizację filtra (zwykle za schowkiem pasażera).
Samodzielnie możesz również zdezynfekować nawiew (proces odgrzybiania). W sklepach znajdziesz preparaty w sprayu lub piance, które wystarczy zaaplikować bezpośrednio do kanałów wentylacyjnych lub wlotów powietrza zewnętrznego. Usuniesz w ten sposób zapachy o drobnoustroje.
Nie zaleca się natomiast samodzielnego uzupełniania czynnika chłodzącego czy sprawdzania szczelności układu. Tutaj potrzebny jest już profesjonalny sprzęt, precyzyjny pomiar i znajomość norm środowiskowych. Jeśli podejmiesz się tych czynności i wykonasz je niedokładnie, możesz doprowadzić do uszkodzenia sprężarki.
Samodzielna konserwacja układu klimatyzacji może być skuteczna jako uzupełnienie profesjonalnego serwisu, ale nie powinna go całkowicie zastępować.
Używanie klimatyzacji w samochodzie ma bezpośredni wpływ na zużycie paliwa. Układ ten działa dzięki sprężarce, która napędzana jest przez silnik pojazdu. Po włączeniu klimatyzacji sprężarka pobiera dodatkową energię z jednostki napędowej. Zwiększa to automatycznie obciążenie silnika i zapotrzebowanie na paliwo.
W praktyce może to oznaczać wzrost jego zużycia nawet o 0,3-1,5 litra/100 km. Od czego to dokładnie zależy? Znaczenie mają np.:
Najbardziej zauważalny wzrost zużycia paliwa zachodzi w warunkach miejskich, podczas jazdy w korkach lub przy częstym ruszaniu, gdy silnik pracuje z mniejszą wydajnością.
Na spalanie wpływa także to, w jaki sposób używana jest klima. Ustawienie najniższej możliwej temperatury w upalny dzień albo jazda przy otwartych oknach i jednocześnie uruchomionej klimatyzacji to błędy, które mogą wpływać na zużycie paliwa. Jak zatem optymalnie korzystać z tego dobrodziejstwa? Najlepiej ustawiać temperaturę na poziomie 22-23 stopni. Dodatkowo warto wcześniej wywietrzyć nagrzane wnętrze auta.
Schładzanie powietrza we wnętrzu auta wpływa na to, czym właściwie oddychamy w trakcie jazdy. Jeśli układ nie zostanie prawidłowo zakonserwowany, może stać się siedliskiem bakterii czy pleśni – szkodliwych dla naszego układu oddechowego. Stąd już blisko do problemów zdrowotnych. Należą do nich choćby podrażnienie dróg oddechowych, alergia, kaszel czy wręcz infekcja.
Źródłem zanieczyszczeń może być parownik klimatyzacji, który skrapla wilgoć. Zachodzą w nim zatem idealne warunki do rozwoju mikroorganizmów. Układ będzie wymagał pilnego oczyszczania, jeśli z nawiewów wyczujesz nieprzyjemny zapach.
Jak bezpiecznie korzystać z klimatyzacji w samochodzie i o nią dbać? Podstawą jest regularna wymiana filtra kabinowego (najlepiej co 15 tysięcy przejechanych kilometrów albo raz w roku). Zadaniem tego elementu klimatyzacji jest zatrzymywanie alergenów, pyłów i kurzu.
Przynajmniej raz na rok warto także dezynfekować układ klimatyzacji. Istnieje jeszcze jedna prosta praktyka, którą warto wdrożyć na co dzień. Na chwilę przed zakończeniem jazdy spróbuj wyłączyć klimę, ale pozostaw uruchomiony nawiew. w ten sposób parownik wyschnie, a drobnoustroje będą miały trudniejszą drogę do rozwoju.
Układ chłodzenia, jak każdy inny układ w samochodzie, może ulec niespodziewanej awarii i stać się przyczyną dyskomfortu podróży – zwłaszcza latem. Jeśli zastanawiasz się, czy Twoje ubezpieczenie assistance obejmie takie okoliczności – możesz się przeliczyć. Standardowo ASS nie zadziała, gdy układ klimatyzacji przestanie działać.
To nie znaczy, że nie istnieje żadna alternatywa. Jest nią tzw. motogwarancja, a więc ubezpieczenie od awarii samochodu. Często będzie obejmować zdarzenia, które w polisie assistance nie występują. Warto połączyć ze sobą te dwa produkty ubezpieczeniowe. W końcu assistance przyda Ci się w razie rozległej awarii silnika, problemów z ogumieniem czy uszkodzeniu pojazdu w wyniku zdarzenia drogowego.