Cyberprzemoc: jak rozpoznać i przeciwdziałać cyfrowej agresji?

W dobie powszechnej cyfryzacji i powszechnego dostępu do Internetu cyberprzemoc stała się naprawdę popularna. Zjawisko to dotyka coraz większej liczby osób, a zwłaszcza młodzieży. Co warto podkreślić, może ono prowadzić do poważnych konsekwencji psychologicznych i społecznych, dlatego nie wolno go bagatelizować. 

Definicja cyberprzemocy

Cyberprzemoc to wszelkie formy nękania, zastraszania czy prześladowania za pośrednictwem technologii cyfrowych. Cyberprzemoc może przyjmować różne formy, począwszy od obraźliwych wiadomości i e-maili, a skończywszy na publikowaniu w sieci materiałów kompromitujących daną osobę. Cyberprzemoc różni się od standardowej przemocy tym, że sprawca może działać anonimowo, co nierzadko bardzo utrudnia identyfikację i zatrzymanie agresora. Zjawisko to jest naprawdę bardzo groźne, ponieważ ofiary często czują się bezradne i nie potrafią znaleźć odpowiedniej metody obrony. Dla rodziców dbających o bezpieczeństwo swoich dzieci polecane jest ubezpieczenie NNW szkolne. Ubezpieczyciel może pokryć koszty wizyty u psychologa dziecka dotkniętego cyberprzemocą, dlatego też ubezpieczenie to jest bardzo istotne w kontekście cyberprzemocy.

Rodzaje cyberprzemocy

Cyberprzemoc przyjmuje różne formy, co warto mieć na uwadze. Jednym z najpopularniejszych rodzajów jest standardowy cyberbullying, a więc nękanie i prześladowanie za pośrednictwem Internetu. Sprawcy nierzadko wysyłają obraźliwe wiadomości, publikują nieodpowiednie zdjęcia lub filmy, a także tworzą fałszywe profile, aby zniszczyć reputację swojej ofiary. Dosyć częstą formą cyberprzemocy jest także stalking, polegający na uporczywym śledzeniu i nękaniu ofiary online. Stalkerzy monitorują aktywność ofiary na mediach społecznościowych i wysyłają niechciane wiadomości i groźby, aby osiągnąć zamierzone cele. Phishing to także dość często spotykany rodzaj cyberprzemocy, który polega na wyłudzaniu poufnych informacji. Mogą to być chociażby hasła czy dane osobowe. Sprawcy podszywają się pod zaufane instytucje, aby zdobyć dostęp do newralgicznych danych ofiary.

Skutki cyberprzemocy

Skutki cyberprzemocy są przeważnie dramatyczne i naprawdę długotrwałe. Ofiary cyberprzemocy mogą doświadczać bardzo silnego stresu, lęku, depresji, a nawet myśli samobójczych. Wiele osób dotkniętych cyberprzemocą wycofuje się z życia społecznego, unika kontaktów ze znajomymi i zaniedbuje obowiązki szkolne bądź zawodowe. Cyberprzemoc może także prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych. Przyczynia się ona do zaburzeń snu, bólów głowy, a także problemów z koncentracją. Szczególnie narażone są na nią dzieci, dlatego tak ważne jest, aby chronić swoje pociechy. Warto pamiętać o tym, że hejt w szkole  nie dzieje się tylko wewnątrz murów szkoły, albowiem dzieje się również w sieci, dlatego nie można bagatelizować cyberprzemocy.

Jak się bronić przed cyberprzemocą?

Ochrona przed cyberprzemocą jest naprawdę bardzo ważna. Przede wszystkim istotne jest, aby zachować ostrożność w udostępnianiu swoich danych osobowych w Internecie i uważać, komu się ufa. Nie należy podawać swojego adresu, numeru telefonu czy innych istotnych informacji na publicznych profilach. Warto dodatkowo często zmieniać hasła do swoich kont i korzystać z silnych, unikalnych haseł, aby zniwelować ryzyko ataku hakerskiego. Świadome korzystanie z mediów społecznościowych i ustawienie prywatności swoich profili jest naprawdę ważne, dlatego warto o nim pamiętać. Najlepiej jest ograniczyć dostęp do swoich postów wyłącznie dla znajomych i unikać akceptowania zaproszeń od nieznajomych ludzi. W przypadku otrzymywania obraźliwych wiadomości czy gróźb trzeba niezwłocznie zablokować sprawcę i zgłosić incydent do administratora serwisu bądź – w razie potrzeby – do rodziców czy nauczycieli. Ważne jest również, aby nie odpowiadać na prowokacje i nie wdawać się w dyskusje z agresorem, albowiem może to tylko pogorszyć sytuację.

Prawo a cyberprzemoc

Prawo dotyczące cyberprzemocy różni się w zależności od państwa, jednak w naszym kraju ta forma przemocy jest na szczęście surowo karana. W Polsce cyberprzemoc jest traktowana jako przestępstwo, a osoby, które dopuszczają się takich działań, mogą być ścigane z mocy prawa. Kodeks karny oficjalnie uznaje cyberprzemoc w Polsce za czyn zabroniony i w chwili obecnej czyn ten podlega karze na podstawie art. 190a Kodeksu Karnego. Warto wspomnieć o tym, że w Unii Europejskiej obowiązuje ogólne rozporządzenie o ochronie danych osobowych (RODO), które nakłada na firmy obowiązek ochrony danych swoich klientów i informowania o potencjalnych naruszeniach bezpieczeństwa. Dzięki takim regulacjom ofiary cyberprzemocy mają o wiele większe szanse na ochronę swoich praw i poczucie bezpieczeństwa w sieci.

Dziecko doświadcza cyberprzemocy – co robić?

Gdy dziecko staje się ofiarą cyberprzemocy, absolutnie niezbędne jest szybkie działanie, aby zapobiec dalszym reperkusjom. Ważne jest przede wszystkim, aby nawiązać otwartą i szczerą rozmowę z dzieckiem. Dzięki temu można dowiedzieć się, co dokładnie się dzieje i jak trudna jest to sytuacja. Wsparcie emocjonalne i zrozumienie ze strony rodziców i opiekunów jest naprawdę istotne w takiej sytuacji, dlatego należy o nim pamiętać. Bardzo ważnym krokiem jest też zebranie dowodów cyberprzemocy. Zaliczamy do nich chociażby zrzuty ekranu i zapisy wiadomości, które mogą być naprawdę przydatne w dalszym postępowaniu. Trzeba również zgłosić incydent do odpowiednich platform internetowych i poprosić o pomoc w zablokowaniu sprawcy. W przypadku poważnych zagrożeń należy skontaktować się z policją lub organizacjami zajmującymi się bezpieczeństwem dzieci w sieci.